Okullarda Seçmeli Ders Tercihi

Bilindiği gibi Ortaokul ve Liselerde; 04-22 Ocak tarihleri arası Din-Ahlak ve Değerler alanı ‘’Temel Dini Bilgiler, Peygamberimizin Hayatı ve Kur’anı-ı Kerim’’ Seçmeli dersler süreci işlemiştir.

 Şüphesiz ki, seçmeli dersler bunlardan ibaret değildir. Listede ismi sıralanan otuza yakın seçmeli ders mevcuttur. Bu dersler 2021-2022 Eğitim-Öğretim yılında okutulmak üzere tercih edilmektedir.

Son günlerde sağdan-soldan bilindik bazı çevreler, Din Ahlak ve Değerler alanı seçmeli derslerin tercihiyle ilgili tepkiler vermekte, bu derslerin seçilmesinden dolayı rahatsızlıklarını ifade etmektedirler.

Aslına bakarsanız okullar, ellerindeki öğretmen durumuna ve onların okutabileceği seçmeli dersleri paket halinde planlayıp veli-öğrenci önüne sunmaktadırlar.

Seçmeli dersler tercih sürecini pek çok kurum yöneticisi, bu şekilde objektif olarak planlayıp hazırlamaktadırlar.

Az da olsa geçmiş yıllarda, ‘’Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi dersi var birde Temel Dini Bilgiler, Peygamberimizin Hayatı ve Kur’anı-ı Kerim dersleri seçmesine ne gerek var?’’ diyerek, kendi hesabına göre seçmeli ders paketi hazırlayan bazı idarecilerin olduğu da rivayetler arasındadır.

Bu mantık kapsamında olan arkadaşlara şu sorular sorulabilir. Acaba, Beden Eğitimi Dersleri zaten var, Seçmeli Beden Eğitimi ve Spor dersi niye seçiliyor? Zaten İngilizce dersi var, neden bir de Seçmeli İngilizce dersi seçiliyor? Gibi örnekler çoğaltılabilir!

Din Dersi veya Din Kültürü Ahlak Bilgisi derslerinin tarihçesine baktığımız zaman hep benzeri gerekçelerle işlevsiz hale getirildiği dönemler olmuştur.

3 Mart 1924 tarihinde çıkarılan Tevhid-i Tedrisat Kanunundan sonra okul programlarında Din Bilgisi Öğretiminde yeni düzenlemeler yapılmıştır. Bu düzenlemelere göre; Din Bilgisi Öğretimine İlkokul programlarında ‘’Kur’an-ı Kerim ve Din Dersleri’’  adı ile 2, 3, 4 ve 5. sınıflarda ikişer saat; Lise programlarının birinci devresinin 1. ve 2. senelerinde (yani bu günkü 6. ve 7. sınıflar) ‘’Din Bilgisi’’ adıyla birer saat yer verilmiştir.

Bu durum 1930 yılına kadar devam eder. 1930 ile 1950 yılları arasında bu dersin okul programlarından çıkarıldığı görülmektedir.  

1946 yılında TBMM’de ‘’Öğretim Birliği Kanununun’’  ruhuna dönüş çabalarından hareketle, okullarda Din Dersinin okutulması teklif edilmiştir. Teklif edilmesinin asıl sebebi, günümüzde olduğu gibi o dönemde de ahlaki değerlerin, dünya milletlerinin ortak endişeleri ve çalışmaları arasında yer almasıdır. Değerler kaybı, o sıralarda Avrupa’yı tehdit eden en önemli tehlike olarak görülmektedir. Aynı tehlikeyi gören Türkiye, Din dersinin bu tehlikeye karşı yararlı olabileceğini düşünmüştür. Fakat Din Dersi adı altında okullarda bu dersin verilmesinin laik devlet anlayışına uygun olmayacağı düşüncesi dikkate alınarak, Fransız örneğine uygun ‘’Muhasebat-ı Ahlakiye’’ dersinin konulabileceği kararına varılmıştır.

1948 tarihinde İlkokulların 4. ve 5. sınıflarına isteğe bağlı olarak, program dışı Din Bilgisi Dersi konulmuş ve 1949 Öğretim yılından itibaren de öğretimine başlanmıştır. İlkokullardaki Din Bilgisi Dersi 1950 Eğitim-Öğretim yılından itibaren ise program içerisine alınmıştır.

1956 yılında Ortaokulların 1. ve 2. sınıflarına, 1967-68 Eğitim-Öğretim yılından itibaren, Lise ve dengi okulların 1. ve 2. sınıflarına, 1976-1977 Eğitim-Öğretim yılından itibaren Ortaokul 3. sınıflarla birlikte Lise ve dengi okulların 3. sınıflarına da yaygınlaştırılmıştır.

1982-83 Eğitim-Öğretim yılına kadar Din Bilgisi dersleri isteğe bağlı olarak İlkokul 4. sınıftan Lise son sınıfa kadar devam ve sınav mecburiyeti olmak üzere program içerisinde okutulmaya devam edilmiştir.

1982 yılında hazırlanan yeni Anayasanın 24. maddesi, din ve ahlak öğretimi ile ilgili yeni düzenlemeler getirmiştir. 24. maddenin ilgili paragrafı şöyledir:

‘’Din ve Ahlak eğitimi ve öğretimi devletin gözetim ve denetimi altında yapılır. Din Kültürü ve Ahlak öğretimi ilk ve orta öğretim kurumlarında okulların zorunlu dersleri arasında yer alır. Bunun dışındaki din eğitimi ve öğretimi ancak kişinin kendi isteğine, küçüklerin de kanuni temsilcilerinin talebine bağlıdır.’’

1982 Anayasasının yürürlüğe girmesinden sonra, 24. maddenin yukarıda nakledilen ifadeleri gereği daha önce okutulan Ahlak Bilgisi dersiyle birleştirilerek Din ve Ahlak Bilgisi adını almıştır. İlkokul 4. ve 5. sınıflar ile ortaokul 1. 2. ve 3. sınıflarında haftada ikişer saat, Lise 1. 2. ve 3. sınıflarında ise birer saatlik zorunlu olarak okutulan dersler haline getirilmiştir. Günümüzde bu durum aynen devam etmektedir.

Zorunlu eğitimi 12 yıla çıkaran yasa teklifinin TBMM'deki görüşmelerinde (30 Mart 2012) AK Parti ve MHP'nin verdiği ortak önergeyle ortaokul ve liselerde Kur'an-ı Kerim, Temel Dini Bilgiler ve Peygamberimizin hayatını konu alan siyer derslerinin seçmeli olarak okutulması tasarıya girdi. 2012-2013 Eğitim-Öğretim yılından itibaren de bu dersler okutulmaya başlandı.

Yukarıdaki açıklamalardan da anlaşıldığı gibi ülkemizde din eğitimi süreklilik arz etmemiştir. Zaman zaman kesintiye, bazen de değişikliklere uğramıştır. Bazen de uygulamada aksaklıklar olmuştur. Dileriz, Vatandaşların bu derslerle ilgili tercihi göz ardı edilmeden gereği yerine getirilir.